Blog - De Kracht van Loslaten

Diegene onder ons zonder trauma, steek je hand op…

In realiteit is bijna iedereen drager van trauma. Alleen beseffen sommigen onder ons het gewoon niet. Als we weten dat we reeds in de moederschoot (of volgens sommigen nog vroeger) trauma kunnen oplopen, is dit niet verwonderlijk. In de loop van ons leven maken we dag in dag uit dingen mee, en de heel onprettige, pijnlijke, verdrietige ervaringen zijn vaak traumatisch. Ze laten een neerslag achter in onze psyche maar ook in ons lichaam. Als we een trauma psychisch “niet kunnen verwerken” gaan we naar een psycholoog; maar wat met onze lichamelijke verwerking? Daar wordt meestal te weinig of geen aandacht aan gegeven. Elke psychisch-traumatische ervaring veroorzaakt een stress-stoornis in ons fysieke lichaam, en elke fysiek-traumatische ervaring beïnvloedt ons denken. Lichaam en geest zijn immers verbonden.

Ons lichaam beschikt over een zeer groot zelfherstellend vermogen. Ook bij traumaherstel werken al onze lichaamsfuncties samen. Waarom is het dan toch zo moeilijk om te herstellen van traumatische ervaringen? In de psychotherapie erkent men dat het ego ons verhindert het verleden los te laten en tot genezing te komen. Want het ego probeert pijnlijke ervaring te verdringen en vermijdt herinnering. Maar loslaten is nodig willen we het verleden kunnen afsluiten en iets nieuws beginnen, groeien.

Wat voor de ene een traumatische ervaring is, is dat misschien voor de andere niet. Het gaat om een tekortschieten van de normale verwerkingsmechanismen, instinctieve noodreacties die ons lichaam stelt om te overleven. Deze zijn afhankelijk van tal van omstandigheden en factoren en staan los van onze bewuste wil.

Gelukkig is er sinds einde vorige eeuw meer onderzoek gedaan naar de gevolgen van traumatische ervaringen. De gevolgen van natuurrampen en oorlogen treffen hele bevolkingsgroepen, terwijl evenveel anderen getroffen worden door verkeersongevallen, het verlies van een geliefde, psychisch of fysisch geweld enz. Sterker nog, ook aanhoudende stress heeft hetzelfde effect op ons lichaam als een eenmalige traumatische ervaring. Inderdaad, iedereen maakt wel iets mee in zijn leven dat impact heeft, maar na een tijdje schenken we er geen aandacht meer aan, gaan in het beste geval verder met ons leven. Voor anderen is dit niet zo evident. Zij krijgen slaapproblemen, concentratieproblemen, nachtmerries, overdreven angstreacties, zijn prikkelbaar, sluiten zich af… kortom: zij lijden aan PostTraumatische StressStoornis.

Elke traumatische ervaring leidt tot een neurologische, een biologische en een anatomische verandering in ons lichaam.

Wanneer we een traumatische gebeurtenis meemaken is het eerste wat ons lichaam doet onze
primitieve, instinctieve vlucht- of vechtreactie activeren. Daarbij worden de psoasspieren, die onze rug met ons bekken en onze benen verbinden, samengetrokken en zetten we ons
letterlijk schrap om te vechten of te vluchten.

Eens de traumatische ervaring – of dreiging – voorbij, moeten deze spieren terug tot normale toestand ontspannen. En daar loopt het vaak fout. Want door onze verwijdering
van ons instinctief gedrag heeft ons lichaam dit verleerd. Wanneer de psoasspieren opgespannen blijven, heeft dit impact op de lange rechte rugspieren wat spanning geeft op de
ruggewervels en tot rug-, schouder en nekklachten kan leiden. Bij 80% van de mensen met chronische lage rugpijn kunnen de artsen geen oorzaak vinden voor deze klachten… want zij zien enkel naar abnormale afwijkingen aan de ruggengraad.

Wanneer de ontspanning wel kan gebeuren dan worden we dat gewaar door een trillen, beven, schudden van ons lichaam, zelfs klappertanden. We zien dit b.v. ook wanneer we heel zenuwachtig zijn voor iets (examens, publiek optreden) en we “bibberen van de zenuwen”. Het is een volledig natuurlijk instinctief proces dat we ook bij dieren die juist geschrokken of gevlucht zijn, kunnen zien. Probleem is dat in veel gevallen ons denken het hier overneemt en we deze spontane reactie onderdrukken. Het lichaam gaat de spanning dan opslaan en vasthouden tot een nieuwe gelegenheid om te ontladen zich aanbiedt. Komt die gelegenheid er niet, dan wordt de
spanningstoestand chronisch en daarbij blijven niet enkel spierbundels gespannen, maar ook de productie van bepaalde stresshormonen en zenuwimpulsen blijft doorgaan. Het is immers door het
ontladende trillen dat onze hersenen het signaal krijgen dat het gevaar geweken is en we niet meer paraat moeten blijven.

Dankzij lichaamswerk kan deze natuurlijke ontspanningsreactie terug geactiveerd worden. Ik vermeld graag de eenvoudige TRE-methode van dr. David Berceli. Deze trauma- en spannings-reducerende oefeningen zijn heel makkelijk te leren, zelf thuis te doen en kunnen daardoor dagelijks ingezet worden voor zowel herstel als preventie.

Meer info en de oefeningen vind je in het zeer toegankelijke boek ‘TRE Trauma- en spannings- reducerende oefeningen’ van David Berceli, uitgegeven bij Elikser/Nederland. 

Voor TRE-begeleiding kan je in bij In-zich-t terecht. Het kan ondersteunend aan een proces ingezet worden. Ook NEI werkt op in het celgeheugen opgeslagen ervaringen.

Cranio-sacraal therapie ondersteunt en stimuleert het zelfgenezend vermogen van ons lichaam, niet in het minst bij trauma.